fbpx
Follow
Εγγραφείτε στο Newsletter μας

Δίλοφο – Ένα από τα ομορφότερα Ζαγοροχώρια

Στο Δίλοφο

Το Δίλοφο είναι ένας μικρός πανέμορφος οικισμός σε υψόμετρο περίπου 1000 μ. χτισμένο ανάμεσα σε δύο λόφους όπως υποδηλώνει και η ονομασία του και σε μια τοποθεσία με νερά, έλατα και οπωροφόρα δέντρα. Λόγω της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής του έχει χαρακτηριστεί διατηρητέος οικισμός.

Είναι ένα από τα καλύτερα διατηρημένα Ζαγοροχώρια με την αυθεντική αρχιτεκτονική του.

Στο Δίλοφο
Στο Δίλοφο

Ιστορία και Πληροφορίες

Σύμφωνα με τον Λαμπρίδη, ο οικισμός χρονολογείται από το 540 μ.Χ. με την εισβολή των Σλάβων στην Ήπειρο. Τότε οι κάτοικοι του χωριού Πιτούρνι μετοίκησαν στην περιοχή του σημερινού χωριού.  Το παλιό όνομα  Σωποτσέλι (ή Σοποτσέλι ή Σομποτσέλ) είναι σλάβικο και σημαίνει τόπος με πολλά νερά.                              

Με την κατάληψη των Ιωαννίνων (1430) από τους Οθωμανούς, το Σοποτσέλι, όπως και άλλα χωριά, υπέγραψε τη συνθήκη υποταγής (Συνθήκη του Βοϊνίκου) με αντάλλαγμα προνόμια (αυτονομία, αυτοδιοίκηση, μερική φοροαπαλλαγή, κ.ά.). Τα προνόμια καταργήθηκαν οριστικά το 1868 μετά την επανάσταση του Διονυσίου Σκυλοσόφου.

Γύρω στα 1583, ήρθαν και κατοίκησαν στο Δίλοφο και κάτοικοι από τους διαλυμένους τότε μικρούς οικισμούς Πετρίτσια και Ζλάροβο.

Το Δίλοφο ακολούθησε την πορεία των υπόλοιπων χωριών του Ζαγορίου. Η βαριά τουρκική φορολογία και οι ληστρικές επιδρομές των Τουρκαλβανών ανάγκασαν τους άνδρες να ξενιτευτούν. Χάρη στην οικονομική βοήθεια των ξενιτεμένων το χωριό ευημέρησε. Κτίστηκαν αρχοντικά και λειτούργησαν σχολεία. Στα τέλη  του 19ου αιώνα  είχε αποκτήσει  ελληνικό σχολείο, και ειδικά σχολεία θηλέων και αρρένων. Επίσης υπήρχαν επιστήμονες που εξασκούσαν το επάγγελμα του γιατρού.

Το 1919 το Σωποτσέλι έγινε έδρα της δικής του ομώνυμης Κοινότητας, ενώ το 1927 πήρε το όνομα Αμπελιές, που το άλλαξε (1928) με το σημερινό Δίλοφον, από τη θέση του ανάμεσα σε δυο λόφους.

To 1927 διεξήχθη στο Δίλοφο το Α’ Πανζαγορίσιο Συνέδριο κατά τις διαδικασίες του οποίου προωθήθηκε η διαδικασία της αλλαγής των σλαβικών ονομάτων των χωριών σε ελληνικά. (Μακρής Ε., Τα Ζαγοροχώρια, Ιωάννινα 1996)

Μετά το Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο και τον Εμφύλιο ξεκίνησε  και η παρακμή του χωριού.  Η μετανάστευση των νέων έφερε την ερήμωση. Το χωριό στον πόλεμο δεν καταστράφηκε, όπως άλλα και έτσι διασώθηκαν πολλά από τα παλιά αρχοντικά και τα καλντερίμια.

Με καταγωγή από το Δίλοφο

Οι Αναγνωστόπουλοι, Ιωάννης και Δημήτριος: Πατέρας και υιός, καταγόταν από το Δίλοφο αλλά δραστηριοποιούνταν στην Βραΐλα της Ρουμανίας. Το 1855 ίδρυσαν στο χωριό τους την Αναγνωστοπούλειο σχολή, που λειτούργησε ως Αρρεναγωγείο και μετέπειτα ως Δημοτικό σχολείο. Είναι το επιβλητικό κτίριο που δεσπόζει στην πλατεία του Δίλοφου.

Θεόδωρος Πετσώνης (ή Πετσιώνης ή Πιτσιώνης): Ευεργέτης με χρήματα του οποίου κτίστηκαν τα δύο ομώνυμα γεφύρια στους Φραγκάδες (1818) και τους Κήπους (1830).

Χρ. Ξανθής Λάβδας:  Έκανε πολλά και για τη γενέτειρά του και για τη γύρω περιοχή. Επισκεύασε όλες τις βρύσες από το Κουκούλι μέχρι την τότε Δοβρά (σημ. Ασπράγγελοι), άνοιξε φρέαρ στην αυλή του Αναγνωστοπουλείου Παρθεναγωγείου, έστρωσε τους δρόμους της γενέτειράς του και βοηθούσε όλους τους φτωχούς, κυρίως όμως ξανάχτισε το τότε κατεστραμμένο Γεφύρι του Εβραίου (το σημ. Γεφύρι του Αρκούδα)

Γεώργιος Νουτσόπουλος (1932-2008): Με σπουδές στο ΜΙΤ, εξελέγη νωρίς (1970) καθηγητής στο ΕΜΠ, στην έδρα της Θεωρητικής και Εφαρμοσμένης Υδραυλικής. Υπήρξε από τους θεμελιωτές του νεοϊδρυθέντος Πολυτεχνείου Κρήτης και του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης.

Γεώργιος Β. Μιχαηλίδης (1906-1974): Αποφοίτησε από τη Ζωσιμαία Σχολή και κατόπιν σπούδασε Ιατρική στο Παρίσι. Όταν γύρισε στην Ελλάδα διετέλεσε υφηγητής και έπειτα έκτακτος Καθηγητής Παθολογίας. Ίδρυσε την «Καρδιολογική εταιρεία» της Αθήνας, Καρδιολογική Κλινική στο Ιπποκράτειο και πλήρες καρδιολογικό εργαστήριο.

Τι να δείτε στο Δίλοφο

Η αρχιτεκτονική του οικισμού

Από τα πολύ όμορφα σημεία είναι η πλατεία του χωριού με τον πλάτανο από την οποία ξεκινούν τρία φαρδιά καλντερίμια που οδηγούν στις τρεις συνοικίες του χωριού Πάνω, Κάτω και Πέρα Μαχαλά.

Χαρακτηριστικό που βρίσκει κανείς σε όλα τα παραδοσιακά σπίτια της Ηπείρου είναι τα κτιστά πεζούλια έξω από τις αυλόπορτες δεξιά και αριστερά που είναι χώροι ξεκούρασης ή συζήτησης. Ο οικισμός αριθμεί κάποιες δεκάδες σπίτια παλιά από τα οποία πολλά είναι ερειπωμένα. Πάντως κάποια από τα σπίτια έχουν ανακαινιστεί και έχουν μετατραπεί σε θαυμάσιους ξενώνες. Στην τελευταία επίσκεψη (φθινόπωρο του 2022) το καφενείο της πλατείας δεν λειτουργούσε και η πλατεία είχε την πικρή αίσθηση της ερημιάς. 

Τα δύο μεγάλα δημόσια κτίρια τα οποία ξεχωρίζουν είναι:

Η Αναγωστοπούλειος Σχολή  στην πλατεία του χωριού είναι ένα εντυπωσιακό κτίριο με μέτωπο 19 μέτρων στην πλατεία του χωριού και ύψος 11 μέτρων. Κτίστηκε  το 1855 με χρήματα  που διέθεσε ο  Ιωάννης Αναγνωστόπουλος.  Ήδη έχουν ξεκινήσει έργα αποκατάστασης του ιστορικού αυτού κτιρίου.

Η εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου και το καμπαναριό της βρίσκονται κοντά στην πλατεία και σε θέση με θαυμάσια θέα. Το 1857 ο ίδιος ευεργέτης, με την βοήθεια του Ανδρέα Νούτσου ανήγειραν την εκκλησία. Δύο χρόνια αργότερα, χτίστηκε το καμπαναριό από τον γιό του Αναγνωστόπουλου και το 1867 κατασκευάστηκε το παρεκκλήσι στον προαύλιο χώρο πάλι από τον Ι. Αναγνωστόπουλο.

Στο Δίλοφο
Στο Δίλοφο

Επίσης από τα εντυπωσιακά κτίρια είναι το αρχοντικό του Λουμίδη (οικία Μακρόπουλου 1906). Βρίσκεται στην είσοδο του χωριού και είναι το ψηλότερο σε όλο το Ζαγόρι. Έχει τέσσερις ορόφους  και φθάνει 13,5μ. ύψος, και με ωραία θέα στα γύρω χωριά και βουνά, ιδιαίτερα στο Κουκούλι. Η παράδοση λέει ότι, όταν κάποτε μια κοπέλα από το Κουκούλι  παντρεύτηκε έναν πλούσιο από το Δίλοφο και ήρθε να ζήσει εδώ, ένιωθε έντονη νοσταλγία για το χωριό της που ο άνδρας της έχτισε το σπίτι τόσο ψηλό για να το βλέπει από τα παράθυρά της και να μη μαραζώνει.

Το σπίτι το έχτισε στα μέσα του 19ου αιώνα ο Γ. Μακρόπουλος, έμπορος στη Μ. Ασία, αλλά αργότερα πέρασε στην ιδιοκτησία της γνωστής οικογένειας Λουμίδη με τους καφέδες, στην οποίαν ανήκει και σήμερα. Το κτίριο έχει ανακαινιστεί πρόσφατα.

Άλλα αρχοντικά είναι της Κλειώς Μηλκώτη και του Γεωργίου Βακόλα.

Το Δίλοφο
Στο Δίλοφο

Κοντά στο χωριό βρίσκοντα και δύο πέτρινα γεφύρια:

Το γεφύρι στον Άγιο Μηνά: Μικρό μονότοξο γεφύρι κάτω απο το Δίλοφο κτισμένο δίπλα στην ομώνυμη μικρή εκκλησία. Γεφυρώνει τον Ξηροπόταμο και είναι άγνωστο πότε και απο ποιον κτίστηκε.

Γεφύρι Καπετάν Αρκούδα: Στο δρόμο από Γιάννενα προς Κήπους και πριν το γεφύρι του Κόκορου το συναντάμε στο αριστερό μας χέρι. Χτίστηκε το 1806 με χρηματοδότηση του Εβραίου Σολομώντα Ματσίλη. Οι αρχικές ονομασίες του ήταν «γεφύρι του Εβραίου» ή «γεφύρι του Ξηροποτάμου».

Όταν όμως καταστράφηκε και ξανακτίστηκε με χρήματα που πρόσφερε ο Ξανθής Λάβδας έγινε γνωστό πλέον σαν το «γεφύρι του Λάβδα» . Στις 6 Αυγούστου του 1906 οι Οθωμανικές αρχές δολοφόνησαν στο σημείο αυτό τον Σαμαρινιώτη οπλαρχηγό Γιώργο Αλιμπιντάτο γνωστό σαν Καπετάν Αρκούδα και από τότε προς τιμήν του ήρωα Καπετάνιου έδωσαν το όνομά του στο γεφύρι, ονομασία που επικράτησε από τις αρχές του 20ου αιώνα.

Η Κοίμηση της Θεοτόκου επίσης αξίζει την επίσκεψή σας. Είναι μία μεγάλη εντυπωσιακή εκκλησία από πελεκητή πέτρα κοντά στην πλατεία χτισμένη το 1850 και ανακαινισμένη το 1897 μετά από μία πυρκαγιά που την κατέστρεψε ολοσχερώς.

Ιερός Ναός Κοίμησης Θεοτόκου
Ιερός Ναός Κοίμησης Θεοτόκου

Τέλος, η Αναγνωστοπούλειος Σχολή στην Κεντρική Πλατεία πίσω από τον πλάτανο είναι από τα αξιοθέατα που εντυπωσιάζουν.

Αναγνωστοπούλειος σχολή
Η Αναγνωστοπούλειος σχολή

Δραστηριότητες

Οι δραστηριότητες ειναι ποικίλες αφού το Δίλοφο βρίσκεται στην κύρια ζώνη του Εθνικού Πάρκου της Βόρειας Πίνδου. Εκδρομές και διαδρομές στα γύρω χωριά, επίσκεψη στα γεφύρια και στις χαράδρες αποτελούν εμπειρίες μοναδικές.

Total
2
Shares
0 comments
  1. το Διλοφο ειναι το ομορφοτερο απο τα χωρια του ζαγοριου ,οταν το επισκεφτειτε μονο θα καταλαβετε το ποσο δικιο εχω ,οταν το γνωρισετε ειναι σαν να ζητε σε αλλη εποχη ,ενα περασμα στο χρονο,θα το αγαπησετε οπως εγω κ δεν το αλλαζω με τιποτα ……

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Προηγούμενο Άρθρο
Το Πέτρινο Δάσος

Το Πέτρινο Δάσος - Ένα σπάνιο γεωλογικό φαινόμενο

Επόμενο Άρθρο
Το γεφύρι της Πλάκας

Το γεφύρι της Πλάκας - Από τα πιο γνωστά γεφύρια

Σχετικά Άρθρα

Η επιλογή αυτή είναι απενεργοποιημένη.