Ένα από τα χωριά του Κεντρικού Ζαγορίου σε απόσταση 48 χλμ. από τα Ιωάννινα. Είναι χτισμένο στις πλαγιές της Τύμφης σε υψόμετρο 1300 μ. και έχει θαυμάσια θέα στα βουνά του Μιτσικελίου και του Περιστερίου (Λάκμου).
Ιστορία και Πληροφορίες
Ιστορία και Ονομασία
Ακριβής χρονολογία για την κτίση του οικισμού δεν υπάρχει. Πάντως είναι γνωστό ότι πριν την Οθωμανική κατάκτηση της Ηπείρου (1430) η περιοχή κατοικήθηκε από τους Βλάχους οι οποίοι μετά τις ληστρικές επιδρομές του Τουρκαλβανών αναγκάστηκαν να φύγουν και να εγκατασταθούν κυρίως στο Πάπιγκο.
Σύμφωνα με την παράδοση το χωριό κατά τα πρώτα χρόνια της κτίσης του ήταν μικρό και περιοριζόταν στο χώρο μεταξύ των δύο εκκλησιών του Αγίου Αθανασίου και του Αγίου Νικολάου καταλαμβάνοντας και μια δασική έκταση όπου υπήρχαν τρείς βρύσες. Γύρω το χωριό σε μικρή απόσταση υπήρχαν τρεις άλλοι μικροί οικισμοί: Μέγα Δένδρον, Νιάγκου και Ρωμνιά ή Ρωμνιέλ. Στους οικισμούς Νιάγκου και Ρωμνιά βρέθηκαν αρχαιολογικά ευρήματα τα οποία βεβαιώνουν ανθρώπινη παρουσία στα αρχαία χρόνια.
Οι κάτοικοι των οικισμών αυτών ασχολούνταν με κτηνοτροφικές και γεωργικές εργασίες και σε κάποιο βαθμό με την αμπελοκαλλιέργεια. Επιπλέον η αφθονία των νερών ευνοούσε την καλλιέργεια οπωροφόρων και λαχανικών.
Ο Λαμπρίδης αναφέρει ότι στην εποχή του οι τέσσερις συνοικίες του χωριού χωρίζονταν με ρυάκια και αναμεσά τους υπήρχαν μικρά σπίτια με κήπους και λιθόστρωτους δρόμους. Από το 1865 οι κάτοικοι ασχολήθηκαν με τη συστηματική καλλιέργεια των οπωροφόρων κάτι που τους απέδωσε σημαντικά έσοδα.
Η παλιά ονομασία Λιασκοβέτσι είναι σλάβικη και σημαίνει «λεπτοκαρυά» ή «λεφτοκαρυά». Στο χωριό υπήρχαν και υπάρχουν πολλές άγριες λεπτοκαρυές (φουντουκιές).
Το 1683, στα πλαίσια διοικητικής αναδιάρθρωσης και για ευκολία είσπραξης φόρων πολλοί μικροί οικισμοί ενώθηκαν. Έτσι οι τέσσερις οικισμοί Μέγα Δένδρον, Νιάγκου και Ρωμνιά ενώθηκαν με το Λιασκοβέτσι αποτελώντας πλέον μια ενιαία κοινότητα και εφαρμόζοντας το διοικητικό σύστημα με μουχτάρη και δημογέροντες.
Το 1769 με την καταστροφή της Μοσχόπολης οι περισσότεροι κάτοικοι κατέφυγαν σε περιοχές της Θεσσαλίας και της Μακεδονίας και πολλοί από αυτούς στην Ήπειρο. Σύμφωνα με το Λαμπρίδη ανάμεσα στις οικογένειες που ήρθαν στο Λιασκοβέτσι ήταν και η οικογένεια Εξάρχου.
Από το 1750 το χωριό παρουσίασε οικονομική και πνευματική ανάπτυξη και το 1780 είχε και ελληνικό σχολείο. Το 1919 το Λιασκοβέτσι έγινε έδρα της δικής του ομώνυμης Κοινότητας, το 1927 πήρε το όνομα Λεπτοκαριά, το οποίο το 1940 διορθώθηκε σε Λεπτοκαρυά. Το 1997 προσαρτήθηκε στον Καποδιστριακό Δήμο Τύμφης, και από το 2010 υπάγεται στον Καλλικρατικό Δήμο Ζαγορίου.
Με καταγωγή από τη Λεπτοκαρυά
Χριστόδουλος Κλονάρης (1788-1849): Διαπρεπής νομικός που υπήρξε ο πρώτος πρόεδρος του Αρείου Πάγου. Μετά την παραίτηση του ως εισαγγελέας υπερασπίσθηκε ως δικηγόρος στις ιστορικές δίκες τον Κανέλλο Δεληγιάννη το έτος 1831 και τους Θεοδώρο Κολοκοτρώνη και Δημήτριο Πλαπούτα το έτος 1834.
Οικογένεια Εξάρχου: Διακεκριμένο μέλος αυτής της οικογένειας ήταν ο Πανταζής Εξάρχου, ένας βικογιατρός που ξεχώρισε με τη μεγάλη υπηρεσία που πρόσφερε. Σύμφωνα με την παράδοση, οι Ζαγορίσιοι είχαν αρχίσει να εξασκούν το επάγγελμα των βικογιατρών (εμπειρικών γιατρών) ήδη από το 1670. Ο Γάλλος γιατρός και περιηγητής Πουκεβίλ (Pouqueville) (1770-1838) θεωρούσε το Λιασκοβέτσι σαν το κυριότερο σχολείο των βικογιατρών της εποχής.
Επίσης ο γιός του Κωνσταντίνος ασχολήθηκε με το εμπόριο με μεγάλη επιτυχία. Μάλιστα έφθασε μέχρι τις Ινδίες όπου εκτός από το εμπόριο ασχολήθηκε με τη διάδοση της ορθοδοξίας στην Καλκούτα και την οργάνωση των ελληνικών εμπορικών οίκων στην ίδια πόλη. Από τη Λεπτοκαρυά κατάγονται οι ευεργέτες όπως οι Β. Κυρκότσιος, Γ. Τζούρογλου, Ι. Αδαμίδης, Κων. Κουντουρίδης κ.α, οι προεστοί Ι. Μοράρος και Χρ. Παρλαπάς, οι λόγιοι και επιστήμονες Π. Γεωργίου, Κ. Κοντόπουλος, Κ. Σταυρίδης, Ι. Αφθονίδης, Α. Σπαθάκης (καθηγητής της Ριζαρείου), Κ. Βακαλόπουλος (καθηγητής στην Κωνσταντινούπολη).
Τι να δείτε στη Λεπτοκαρυά
Άγιος Αθανάσιος: Στο ψηλότερο σημείο του χωριού. Παλιά εκκλησία, η οποία, σύμφωνα με επιγραφή, χτίστηκε το 1859.
Άγιος Νικόλαος: Είναι μια τρίκλιτη ξυλόστεγη βασιλική με περίεργο χαγιάτι. Βρίσκεται δίπλα στο σχολείο με το οποίο μοιράζεται την αυλή. Στο υπέρθυρο της εισόδου του Καθολικού είναι σκαλισμένες δυο χρονολογίες, η μία (1771) αναφέρεται προφανώς στην ίδρυση του ναού και η άλλη (1812) πιο ψηλά μάλλον στην αγιογράφηση.
Άγιος Αναστάσιος
Πέτρινα γεφύρια
Υπάρχουν επτά πέτρινα γεφύρια, τρία μέσα και τέσσερα έξω από τον οικισμό.
Δραστηριότητες
Το χωριό βρίσκεται στην κύρια ζώνη της προστατευόμενης περιοχής του Εθν. Πάρκου Β. Πίνδου (ΕΠΒΠ 2) και προσφέρεται για ωραίες πεζοπορικές διαδρομές σε δασικά μονοπάτια, εύκολες ή δύσκολες, κοντινές ή μακρινές, ανάλογα με τις αντοχές του καθενός. Στα δάση του φωλιάζουν αρκούδες και αγριογούρουνα.Υπάρχει μονοπάτι που οδηγεί από τη Λεπτοκαρυά στο χωριό Δόλιανη μέσω της τοποθεσίας Αγ. Χριστόφορος. Η πορεία είναι 2.5 ώρες περίπου, με καλή σήμανση και εξαιρετική θέα στα δάση του Ζαγορίου.
Εκδηλώσεις
Είναι ένα πολύ όμορφο χωριό με τρεχούμενα νερά και πυκνή βλάστηση. Δεν υπάρχουν βέβαια τα παραδοσιακά σπίτια επειδή ο οικισμός κάηκε σχεδόν ολοκληρωτικά δύο φορές, την πρώτη το 1912 από τους Τούρκους και τη δεύτερη το 1943 από τους Γερμανούς. Σήμερα στο χωριό ζουν λίγοι μόνιμοι κάτοικοι.
Στο χωριό δεν υπάρχουν ξενώνες αλλά το καφενείο του χωριού στην πλατεία σερβίρει καφέ, τοπικά γλυκά και τσίπουρο.
Στις 26 Ιουλίου, της Αγίας Παρασκευής, γίνεται κάθε χρόνο το πανηγύρι του χωριού, στο οποίο έχουν την ευκαιρία να συναντηθούν όλοι οι απόδημοι του χωριού . Με την ευκαιρία αυτή ο Μορφωτικός Πολιτιστικός Σύλλογος Λεπτοκαρυάς «ΤΟ ΛΙΑΣΚΟΒΕΤΣΙ» διοργανώνει κι άλλες διάφορες εκδηλώσεις (μουσικές, εκθέσεις, κ.ά.).
